Hier vindt u een verzameling van links respectievelijk verwijzingen naar webadressen die niet uitsluitend van interesse kunnen zijn voor degenen die bezig zijn met
maar ook voor u als leek met belangstelling voor taal en meertaligheid. Het aanbod is met veel inzet tot stand gebracht, en vooral: er wordt met grote regelmaat bijgewerkt! De lijst met links is behalve in het Nederlands ook in het
beschikbaar, voor een minder deel is er overlapping voor het merendeel zijn de links echter taal- en dus cultuurspecifiek. Als redactie zouden we naast hier genoemde Nederlandse bronnen met name ook de
(aan het einde) willen aanbevelen. Het is zeker de moeite waard om even de tijd voor alle drie linklijsten te nemen!
| Google.nl |
Gebruik door onze vertalers — altijd — Wij zouden de gelokaliseerde versie van Google (google.nl) willen aanbevelen. Een soort universele bron die zoeken via andere webadressen in veel gevallen overbodig maakt. Bent u op zoek naar een bepaalde terminus of zinsconstructie in het Nederlands of in een vreemde taal dient u als volgt te werk te gaan: Geef het gezochte woord in het zoekveld - waarbij een uit meerdere woorden bestaande constructie/zinsnede tussen haakjes gezet dient te worden - en selecteer boven rechts onder *Zoekhulpmiddelen* en in het dan verschijnende drop down menu in plaats van *Elke taal* de optie *Pagina's geschreven in het Nederlands*. Uit de geboden treffers zult u de oplossing waarnaar u op zoek bent meestal direct kunnen herleiden. Het vinden van mogelijke oplossingen is één ding, het andere ding is de waardering van de geboden treffers. Daarvoor is achtergrondkennis onontbeerlijk, want er bestaat geen garantie dat de aangeboden woorden of zinnen ook inderdaad de juiste zijn. Hierbij geldt echter: hoe meer treffers, hoe hoger de waarschijnlijkheid dat de aangeboden woorden/zinnen wel juist zijn. |
| Languagetool |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Google is hét hulpmiddel voor het schrijven van teksten en het maken van vertalingen - voor zover men de geboden mogelijkheden ook in der daad weet te benutten. Als het erom gaat geschreven tekst te controleren is er het opensourceproject LanguageTool dat als gratis tekstcontrole grammatica-, stijl- en spelfouten onderkent en in Nederland wordt aangeboden in het kader van het project Open Taal, hetgeen daarvoor vrije Nederlandstalige taalhulpbestanden voor gebruik door iedereen beschikbaar maakt. LanguageTool controleert grammatica van geschreven teksten en gaat veel verder dan waar conventionele spellingcontrole haar grens bereikt. In geautomatiseerde spellingcontrole wordt alleen gekeken naar de schrijfwijze van losse woorden. Als het gewenst is om terugkoppeling te krijgen over de schrijfwijze van meerdere woorden in relatie tot elkaar, loont het om kennis te maken met LanguageTool en grammaticacontrole in te zetten. (Tip: "Opensource" betekent dat het hulpmiddel ook in alternatieve tekstverwerkingprogramma's kan worden gebuikt, reden te meer om op termijn afscheid te nemen van MS Word - waarvoor tegenwoordig de betreffende licentie elk jaar verlengd/opnieuw betaald moet worden!) |
| Wikipedia.nl |
Gebruik door onze vertalers — vaak — wiki is een Hawaïaans woord en betekent letterlijk snel - en dat is inderdaad het meest opvallende kenmerk van deze eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met het wiki-concept wordt gewerkt, wat in figuurlijke zin weerom betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker kan worden bewerkt. Hierin ligt het grote voordeel van het project, het faciliteren van een mondiaal kennisplatform - sleutelwoorden in dit verband zijn: 'groepsintelligentie', 'kennisproductiviteit', 'kenniscocreatie', 'kennisdisseminatie' en 'kennisvalorisatie' - en tegelijk het evidente nadeel namelijk een zeker gebrek aan waarheidsgetrouwheid, oprechtheid, geloofwaardigheid (integriteit), zorgvuldigheid, onafhankelijkheid, onpartijdigheid (objectiviteit), transparantie, verantwoordelijkheid, controleerbaarheid, reproduceerbaarheid, falsifieerbaarheid (validiteit) en betrouwbaarheid (reliabiliteit). Naar onze ervaring als juristen en vertalers is de inhoudelijke kwaliteit van Wikipedia in de loop van de jaren echter gestaag toegenomen. De Nederlandstalige versie telde in oktober 2013 ruim 1.700.000 artikelen en neemt hiermee de tweede plaats in op de lijst van Wikipedia's voor verschillende talen op volgorde van aantal artikelen, de Engelstalige versie staat op de eerste plaats met ruim 4.000.000 artikelen en de Duitstalige op de derde met 1.600.000 artikelen. Er is een kruisstructuur: uiteenlopende inhouden, horizontaal gerangschikt, zijn verticaal in de meest verschillende formele en zelfs informele talen beschikbaar. Dat gegeven maakt de gelocaliseerde Wikipedia's voor gespecialiseerde juridische vertalers, maar ook voor technische en andere vakvertalers, tot zo'n waardevolle bron. Juist in die gevallen waar voor bepaalde termen in de doeltaal geen equivalenten aanwezig zijn biedt Wikipedia dus de mogelijkheid om door middel van recherche op zoek naar adequate vertaaloplossingen te gaan. |
| DBpedia.nl |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Als het gaat om data afkomstig uit de digitale encyclopedie waarbij met het wiki-concept wordt gewerkt is het spannend om te verwijzen naar DBpedia die als een soort centrale datastructuur voor zogenaamde Linked Open Data fungeert - met als taak de inrichting van een standaardframework waarmee data gedeeld en hergebruikt kunnen worden - en dus een machineleesbare versie van de Nederlandstalige Wikipedia tot doel heeft. Spannend omdat, zoals gezegd, de Nederlandse Wikipedia de op één na meest omvattende verzameling van vrij beschikbare encyclopedische gegevens wereldwijd aanbiedt. De opgenomen pagina's kunnen direct opgevraagd respecievelijk geraadpleegd worden. Het gaat hier om één van de pioniers op het gebied van het zogenaamde semantische internet. Het voorbeeld in de link waarvoor door onze redactie is gekozen laat mooi zien welke (computerlinguïstische) drempels er zijn op weg naar "intelligent" internetten. Grondslag van het voorbeeld is de simpele vraag (in vorm van een platitude): Wat is er naast de koning en zijn familie nog meer 'oranje'. (Tip: Zie ook de volgende links: "Cornetto" en "Wortschatz" verder beneden onder 'Corpora Nederlandse taal online'.) |
| Linguee.nl |
Gebruik door onze vertalers — altijd — Naast Google hét adres voor onze vertalers als het gaat om online-hulp bij hun alledaagse bezigheden. Linguee is een uniek vertalingshulpmiddel dat een redactioneel woordenboek combineert met een zoekmachine waarmee u door honderden miljoenen tweetalige teksten kunt zoeken naar woorden en uitdrukkingen. De zoekresultaten van Linguee zijn opgedeeld in twee secties. Links staan er resultaten uit het betrouwbare redactionele woordenboek. Zo krijgt u snel een overzicht van de vertaalmogelijkheden. Rechts zijn voorbeeldzinnen te vinden uit andere bronnen, die u een idee geven over hoe uw zoekterm binnen een bepaalde context is vertaald. |
| Context Reverso |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Naast Linguee.nl bstaat er nog een andere bron met een soortgelijk benadering: een vertaalzoekmachine met een verscheidenheid aan voorbeelden uit het 'reële leven' (filmdialogen, nieuwsartikelen, enz.) en van officiële documenten. Er bestaat de mogelijkheid om naar voorbeeldzinnen Engels - Nederlands - Engels en Frans - Nederlands - Frans te zoeken. In tegenstelling tot de voornoemde bron volgt er echter geen waardering van de aangeboden voorbeeldzinnen qua toepasselikheid. Reden waarom er in de Engelse beschrijving sprake is van een 'contextual dictionary and translation search engine' terwijl Linguee zichzelf een 'editorial dictionary and translation search engine' noemt. |
| Verwante Woorden |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — 'Verwante Woorden' wordt aangebonden door de Rijsuniversiteit Groningen. Meer specifiek heet het daar inleidend: 'Van traditionele letterenstudies en moderne informatietechnologie'. Waar het dus in concreto om gaat zijn zelfstandige naamwoorden en namen in het Nederlands en een linguïstische conceptualisering die je in het Engels "cooccurrences" noemt (volgens Wikipedia: 'a linguistics term that can either mean concurrence / coincidence or, in a more specific sense, the above-chance frequent occurrence of two terms from a text corpus alongside each other in a certain order') of "collocations" dus 'collocaties' in het Nederlands (een concept dat Wikipedia definieert als 'a sequence of words or terms that cooccur more often than would be expected by chance'). De makers van de website Gosse Bouma en Lonneke van der Plas hebben het over 'twee woorden die verwant zijn wanneer ze vaak in identieke contexten voorkomen, bijvoorbeeld als lijdend voorwerp of onderwerp van hetzelfde werkwoord, of voorafgegaan door hetzelfde bijvoeglijke naamwoord' en verder: 'De demo laat zien welke zelfstandige naamwoorden en namen het meest verwant zijn aan een gegeven woord. Verwante woorden worden gevonden door te zoeken in krantentekst (500 miljoen woorden) afkomstig uit het AD, Trouw, Volkskrant, NRC, en Parool uit de periode 1997-2004 ontleend aan het Twente Nieuws Corpus en de volledige tekst van de Nederlandse Wikipedia'. (Tip: Zie ook de links verder beneden onder: 'Corpora Nederlandse taal online'.) |
| IvdNt |
Gebruik door onze vertalers — vaak — De Taalbank Nederlands wordt aangeboden door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, afgekort: INL, vanaf zomer 2016 het Instituut voor de Nederlandse Taal (IvdNt) genoemd. U zou het kunnen zien als een corpus Nederlandse taal die online wordt aangeboden. Er wordt toegang geboden tot een allesomvattende kennisbank van de Nederlandse taal: de Taalbank Nederlands. Deze kennisbank geeft een brede en volledige benadering van 15 eeuwen woordenschat. De vormalige INL Taalbank biedt onder andere toegang tot het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), een historisch wetenschappelijk beschrijvend woordenboek van het Nederlands van 1500 tot 1976, dat oorspronkelijk werd uitgegeven door de bekende Nederlandse taalkundige Matthias de Vries en - in hard-copy - als meest omvattend woordenboek ter wereld wordt beschouwd, met tussen de 350.000 tot 400.000 woorden die verdeeld zijn over 43 banden. Volgens de beschrijving die op de website is te vinden, is het de plek voor iedereen die iets wil weten over woorden, hun spelling, vorm, betekenis of gebruik door de eeuwen heen. Het INL verzamelt en beschrijft de Nederlandse taal- en woordenschat van de 6de eeuw tot het heden. Daartoe horen ook alle nieuwe woorden van de Nederlandse taal (neologismen). Het INL is een uniek onderzoeks-, expertise- en bronnencentrum waar op resultaatgerichte wijze de Nederlandse taal wordt verzameld, bestudeerd, verklaard en bewaard, bij voorkeur in samenwerking met externe partijen. Met de beschikbaarheid van een groeiend en relevant productaanbod wil het INL het best gesorteerde en meest toegankelijke wetenschappelijk instituut zijn op het gebied van de Nederlandse taalschat. Het INL wil zich met deze rijkdom profileren als de Schatkamer van de Nederlandse Taal. |
| CHN- Database |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Wilt u zoeken in meer dan 800.000 teksten uit kranten, tijdschriften, journaaluitzendingen en juridisch materiaal, vanaf 1814 tot 2013? Dat kan in de onlangs (januari 2014) door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie gelanceerde bétaversie van het Corpus Hedendaags Nederlands. Het corpus is nog in ontwikkeling, daarom wirdt de reactie van gebruikers zeer op prijs gesteld. Om gebruik te kunnen maken van (de bétaversie van) het Corpus Hedendaags Nederlands heeft men (ter voorkoming van misbruik) een account nodig. |
| Delpher |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Naaste de boven genoemde bronnen die beiden primair worden aangeboden door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie - de laatste als onderdeel van het Europese project "Clarin" (Common Language Resources and Technology Infrastructure) - is er Delpher dat wordt verzorgd door een hele reeks academische instellingen/bibliotheken en erfgoedinstellingen in Nederland waarin u miljoenen gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften vindt die u allemaal woord voor woord kunt doorzoeken. Delpher biedt voor iedereen de originele teksten uit meer dan 1 miljoen kranten, 1,5 miljoen tijdschriftpagina's en meer dan 90.000 boeken uit de 17de tot de 20ste eeuw. Volgens beschrijving zal het aanbod zal de komende jaren alleen maar groeien. Van 30 miljoen pagina's nu tot 50 miljoen over een paar jaar.(Tip: Zie ook de "Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)" de dienst van de Koninklijke Bibliotheek (Den Haag), in samenwerking met o.a. de Nederlandse Taalunie en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek, verder beneden onder de rubriek: 'Etymologie, historische woordenboeken Nederlandse taal online'.) |
| Cornetto |
Gebruik door onze vertalers — vaak — 'Onderzoek naar de semantische aspecten van het Nederlands is belangrijk. Met begrip van betekenis kunnen er bijvoorbeeld zoekmachines gebouwd worden die steeds intelligenter en efficiënter kunnen zoeken in de groeiende hoeveelheid digitale data. Daarvoor zijn gestandaardiseerde semantische categorieën nodig die gekoppeld zijn aan de Nederlandse woordenschat', aldus de inleiding van het project "cornetto" dat wordt beschreven als 'een gestandaardiseerde semantische database online (lexicaal-semantische databank voor het Nederlands)'. Er worden drie functionaliteiten aangeboden: "Simple Search", "Advanced Search" en (vooral leuk om te proberen) "Synset Visualization". |
| Wortschatz |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Alternatief te gebruiken (geen aanmelden vereist) is het Duitse aanbod "Corpus: Dutch (nld_web_2002)" dat als deel van de Leipzig Corpora Collection (LLC) wordt aangeboden. Er bestaat hier dus de mogelijkheid om een nagenoeg onbeperkt aantal (voorbeeld-)zinnen te bekijken, waarin het gezochte woord verschijnt naast zgn. cooccurrences (woorden die doorgaans - links of rechts - van het gezochte woord verschijnen), inclusief 'graph'-functie. |
| Encyclo |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Vooraf onze lijst van online-woordenboeken Nederlands willen wij attent maken op Encyclo, een metazoekmachine voor (de betekenis van) woorden, die een kleine 1000 begrippenlijsten samen op één portaal brengt om zo het zoeken naar definities en begrippen te vergemakkelijken. De zoekmachine toont de eerste regels van de betekenis van een term en wijst u door naar de bron(nen) waar u meer kunt lezen. Zoals boven uiteengezet zou men de universele bron google.nl kunnen zien als eerste keuze om de betekenis van woorden, gezegden etc. te achterhalen. Men zou het dan ook de bovenlaag kunnen noemen. Vervolgens is er encyclo.nl als een soort tussen- of middenlaag en dan zijn er als basislaag de bronnen die verder beneden worden genoemd. Waarom dan deze website respectievelijk middenlaag? Vele enthousiasten en professionals maken begrippenlijsten, ook wel eens glossaria genoemd. Sommige lijsten zijn groot en bekend, andere zijn (nog?) klein en/of onbekend. Een aantal mensen heeft te veel hooi op de vork genomen en is blijven steken bij - bijvoorbeeld - de letter C, andere zijn onvindbaar voor zoekmachines als gevolg van de gekozen opmaak. Door het samenbrengen van al deze grote en kleine begrippenlijsten ontstaat een interessante verzameling definities. De makers van encyclo.nl streven ernaar om op alle zoekopdrachten een antwoord te kunnen geven. Om dit te bereiken bekijken en analyseren ze de huidige zoekresultaten en ondernemen ze actie waar dat nodig blijkt te zijn. Ze waarderen het dan ook enorm als gebruikers eveneens begrippenlijsten aan willen dragen. De bedoeling is dus een interactieve verhouding tussen aanbieder en gebruiker. |
| ANW |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Als Digitaal woordenboek van het eigentijdse Nederlands in Nederland en Vlaanderen van 1970 tot ... is 'Het Algemeen Nederlandse Woordenboek' een corpusgebaseerd, digitaal woordenboek dat het eigentijdse Nederlands in Nederland en Vlaanderen zo uitgebreid mogelijk beschrijft en zich vooral tot het algemene Nederlands beperkt. De nadruk ligt op de geschreven taal. In 2009 verschenen de eerste woorden van het ANW op internet. Elke drie maanden vindt er een update van het ANW plaats. Het project loopt vooralsnog tot 2018. Naast een omschrijving van de betekenis van elk trefwoord geeft het ANW de volgende informatie: relaties met andere woorden (bv. hyperoniem en synoniem), uitspraak, spelling en flexie, semagram, algemene voorbeelden, combinatiemogelijkheden, vaste verbindingen en spreekwoorden, woordfamilie (o.a. samenstellingen en afleidingen). |
| Wiki Woorden boek |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Het Nederlandstalige Wiki Woordenboek (internationale naam: Wiktionary) is een meertalig en vrij woordenboek waaraan iedereen kan meehelpen. Het Wiki Woordenboek dat woorden uit 547 talen bevat heeft op dit moment (stand eind juli 2021) 406.643 pagina's over een Nederlands woord). Het gaat hier dus om een project waarmee wordt beoogt een meertalig (stand eind juli 2021): 674 talen) vrij woordenboek te creëren waarin in elke denkbare taal de woordbetekenissen, de vertalingen, de etymologie en de uitspraak beschreven kan worden. Wiki Woordenboek is de lexicale aanvulling op Wikipedia, maar is zelf geen encyclopedie. De Nederlandstalige versie is op 1 mei 2004 gestart. Iedereen kan één van deze definities of reeks vertalingen aanpassen of bewerken. Aanmelden is geen noodzaak, maar is wel handig, wordt op prijs gesteld en leidt niet tot spam. |
| Woorden |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Als onderdeel van de boven reeds genoemde Encyclo.nl: 'online sinds 2007, een zoekmachine voor Nederlandstalige begrippen en definities' is er het 'Online woordenboek Nederlands' met verschillende functionaliteiten o.a. afbreekpatronen, uitspraak, definities, spellinginformatie, onregelmatigheden, synoniemen, antoniemen en zegswijzen. |
| Woordenlijst |
Gebruik door onze vertalers — vaak — De officiële spelling van het Nederlands is vastgelegd in de Woordenlijst Nederlandse Taal, in boekvorm bekend als "het Groene Boekje", via Internet te raadplegen en in het kader van het project taaluniversum "Alles over het Nederlands" ter beschikking gesteld door de Nederlandse taalunie, een beleidsorganisatie waarin Nederland, Vlaanderen en Suriname samen beleid voeren op het gebied van het Nederlands. |
| Cultureel woorden boek |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Het Cultureel Woordenboek werd als ecyclopedie van de algemene ontwikkeling uitgegeven tussen 1992 en 2005. Sinds 2009 is het Cultureel Woordenboek een online encyclopedie. Er zijn een antal vaste redacteurs. Daarnaast zijn er over 50 (deels prominente) vakmedewerkers. Onder de over het algemeen heel korte artikelen wordt in de meeste gevallen een link gegeven naar een langer artikel over hetzelfde onderwerp op Wikipedia. De nadruk ligt dus op het culturele aspect en minder op het beginsel van alomvattendheid. |
| Vlaams woorden boek |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Ooit van die Vlaamse woorden tegengekomen waarvan de betekenis niet zomaar is te doorgronden? Welnu, dat moet geen onoverkomelijke drempel zijn want er is het Vlaams woordenboek! Een website met beschrijvingen van Vlaamse woorden, termen en uitspraken die zijn goed ingeburgerd in Vlaanderen, maar niet worden aanvaard als Nederlandse standaardtaal. Het Vlaams woordenboek bevat ongeveer 18.444 termen (stand 21 oktober 2013). Het aanbod is interactief, als men zich registreert (dit duurt gemiddeld 12 seconden) en inlogt kan men meewerken aan het woordenboek door termen toe te voegen of te bewerken. |
| Ensie |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Qua systematiek niet per sé als woordenboek maar veeleer als lexicon, resp. encyclopedie te rangschikken: Men gelooft als redactie van ensie.nl dat iedereen ergens expert in is. Kennis krijgt echter pas waarde wanneer deze wordt gedeeld. Wat maakt Ensie uniek? Men creëert duurzame content op basis van persoonlijke titel. Hert aanbod is dus interactief. Er bestaat de mogelijkheid om een eigen, gratis Ensie encyclopedie te genereren. Ensie heeft een rijke historie en is al een encyclopedie sinds 1946. Medio 2016 is het een open en sociaal platform waar meer dan duizend experts met zeer diverse achtergronden kennis delen. De spelregels zijn simpel. Een begrip wordt kort en bondig naar definitie en betekenis beschreven. |
| Taaladvies |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Eveneens in ket kader van het project taaluniversum "Alles over het Nederlands" is er een taaladvies, waarin u een antwoord vindt op vele concrete vragen over taal en spelling. De kern van Taaladvies is een databank met taal- en spellingkwesties waar vaak vragen over gesteld worden. De selectie van die kwesties is gebaseerd op de ervaringen van taaladviseurs en taaladviesdiensten in Nederland en België. De taaladviesbank bestaat voor het grootste deel uit teksten met een vraag-antwoordstructuur, maar ze bevat ook een aantal algemene teksten. |
| Taal- telefoon |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — De Taaltelefoon is de taaladviesdienst van de Vlaamse overheid. De Taaltelefoon geeft voor het Nederlands advies over spelling, woordgebruik, grammatica, uitspraak, tekstconventies zoals titulatuur en adressering, formulering en stijl. U kunt zoeken aan hand van een alfabetische lijst met veelgezochte taaltips en belangrijke kwesties uit de taaladvisering. Daarnaast zijn er de rubrieken: vragen van de week, woorden van de week, in duidelijk Nederlands, spellingsregels, afkortingen. |
| Taaladvies |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Een derde online taaladviesdienst wordt door Het Genootschap Onze Taal door middel van deze alfabetisch taaladviezen-overzicht aangeboden. Naast het alfabetisch overzicht bestaat er ook een thematisch overzicht (in het menu links onder 'Taaladviezen op onderwerp') waar de trefwoorden die gekoppeld zijn aan de taaladviezen op deze website te vinden zijn. |
| Taalwinkel |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — De Taalwinkel is een samenwerkingsverband tussen de Hogeschool van Amsterdam en het Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (TNTT), en het Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Anderstaligen (ITTA) van de Universiteit van Amsterdam. De Taalwinkel bestaat uit een aantal elementen, waarvan spelling en grammatica er één is. Andere elementen zijn stijl en woordenschat alsmede schrijfproces en tekstsoorten. In de hier op een rij gezette taaladviesdiensten is de taalwinkel dus nummer vier. |
| Wat betekent |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Meer taalhulp dan taaladvies
'Wij helpen met de Nederlandse taal' biedt deze dienst. 'De Nederlandse taal is niet altijd even makkelijk.
Daarom zijn er dagelijks veel mensen op zoek naar de betekenis van Nederlandse woorden. Het aanbod is gestructureerd naar aanleiding naar vragen in de trend van 'Wat betekent ...' |
| Syno- niemen |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Synoniemen.net helpt steevast snel aan het juiste woord. Het biedt vele woordenboeken in één: naast een online synoniemenwoordenboek ook betekenissen (zoals een traditioneel woordenboek) en een hoop extra's. De site van exploitant Arjen van Kol is sinds 2006 online en wordt sindsdien doorlopend onderhouden en aangevuld en streeft ernaar zijn gebruikers zo snel en zo probaat mogelijk de woorden te doen vinden die het best uitdrukking geven aan hetgeen ze willen zeggen. Uitgangspunt daarbij is: kwaliteit boven kwantiteit, hoe belangrijk kwantiteit ook is (wat trouwens ook voor de onderhavige linkverzameling geldt). |
| Schrijf- wijzer |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — "De Schrijfwijzer geeft oplossingen voor kwesties waarmee iedereen tijdens het schrijven wel eens worstelt. Het Nederlands is immers meer dan een verzameling grammaticaregels ... helder, eenvoudig en ondubbelzinnig: de Schrijfwijzer geldt al sinds de eerste editie uit 1979 als hét kompas voor schrijvend Nederland en Vlaanderen" De Website "Schrijfwijzer" van Jan Renkema biedt de volgende onderdelen (toegankelijk zonder account: top 33 taalvragen, verwarwoordenboek en verdieping. |
| Spreek-woorden, gezegden en citaten |
Gebruik door onze vertalers — zelden — Verzameling van Nederlandse spreekwoorden, gezegden en citaten. De site biedt een geavanceerde zoekfunctie met onder andere de mogelijkheid tot truncatie (het afbreken van de woorden van achteren, dus rechtszijdig, of van voren, dus linkszijdig, tijdens het zoekproces met behulp van de computer). |
| Etymologie bank |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — De website is in januari 2010 opgezet als vervolg op het vierdelige Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN). Het doel van deze website is om alle belangrijke etymologische publicaties van het Nederlands op woordniveau aan te bieden op één centraal punt en in chronologische volgorde: van de recentste publicaties tot de oudste. Zo kunnen geïnteresseerde taalliefhebbers de herkomst van Nederlandse woorden opzoeken op de website. Daarnaast is etymologiebank.nl bedoeld als onderzoeksinstrument voor etymologen en andere taalkundigen: op etymologiebank.nl kunnen zij in één oogopslag alle informatie over een woord, woorddeel of uitdrukking vinden en ook kunnen zij informatie vergaren over betekenisontwikkelingen, klankveranderingen en dergelijke. |
| De Geïnte- greerde Taalbank |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Aanvullende mogelijkheid om naast de boven goenoemde Taalbank Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL), tegenwwrdig het Instituut voor de Nederlandse Taal (IvdNt) in historische woordenboeken online te zoeken (Oudnederlands Woordenboek ONW, Vroegmiddelnederlands Woordenboek VNMW, Middelnederlandsch Woordenboek MNW, Woordenboek der Nederlandsche Taal WNT, Woordenboek der Friese Taal WFT). U kunt in alle woordenboeken tegelijk zoeken, of in een selectie. U hoeft niet zelf te bedenken hoe een woord in een bepaalde periode werd geschreven: zodra u de moderne spelling intypt, komt u vanzelf bij de juiste historische trefwoorden. Er zijn vele manieren om te zoeken, bijvoorbeeld op (woordsoort van) trefwoorden, woorden in betekenissen of in citaten, op auteurs of binnen complete artikelen. Ook kan men zoeken binnen bronnenlijsten. Deze bevatten o.a. informatie over auteur, titel, datering en herkomst van alle geciteerde werken. De informatie in de woordenboeken wordt op alle mogelijke manieren aan elkaar gekoppeld. Zo zijn er koppelingen naar de overeenkomstige trefwoorden in de andere woordenboeken, maar ook koppelingen tussen citaten en bronnenlijsten. Er zijn ook externe links. Deze worden steeds verder uitgebreid. |
| DBNL |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Is men op zoek naar de precieze betekenis van een bepaald begrip - wat zou er meer voor de hand liggen dan op onderzoek uit te gaan naar het gebruik daarvan in de (oude) Nederlandse en Vlaamse literatuur, met andere woorden: het gebied van de taalkunde te verlaten en zich te begeven op het (primaire) gebied van de letterkunde. Hiervoor leent zich nu bij uitsteek de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL), een website over de Nederlandse literatuur, taal en cultuurgeschiedenis als dienst van de Koninklijke Bibliotheek (Den Haag), in samenwerking met o.a. de Nederlandse Taalunie en de (vereniging zonder winstoogmerk) Vlaamse Erfgoedbibliotheek, die in 1999 door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde gelanceerd werd en uitgroiede tot een populaire dienst die duizenden literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie als biografieën en audiovisueel materiaal bevat. Naast de boven genoemde INL Taalbank geldt deze bron als hét adres voor (aankomende) neerlandici en belangstellende leken. |
| Calisch |
Gebruik door onze vertalers — eigenlijk nooit — Het Nieuw woordenboek der Nederlandsche taal door Isaac Marcus Calisch en Nathan Salomon Calisch uit 1864 - de voorloper van Van Dale - wordt online ter beschikking gesteld door de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL). |
| Van Dale I |
Gebruik door onze vertalers — eigenlijk nooit — Hier heb je hem nu: de 'Grote van Dale', beter bekend als de 'Dikke Van Dale'. Niet de recente, maar die uit het jaar 1914 (5e druk, onder redactie van Pieter Johannes van Malssen jr.). Johan Hendrik van Dale, Nederlands onderwijzer en archivaris uit Sluis, kreeg in 1867 het verzoek om de eerste druk van het Nieuw woordenboek der Nederlandsche taal uit 1864 van Isaac Calisch en Nathan Calisch (zie boven) te herzien dat hij vervolgens in vier jaar tot zijn eigen woordenboek bewerkte. Vlak voor verschijning van de erste echte Van Dale in 1872 overleed de man die het werk zijn naam gaf, de uitgave werd in 1874 voltooid door zijn leerling Jan Manhave. Hier gaat het om deel I: letter A t/m K. dat eveneens ter beschikking wordt gesteld door de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)... |
| Van Dale II |
... en hier om het vervolgdeel (deel II): letter L t/m Z. |
| Bomhoff |
Gebruik door onze vertalers — eigenlijk nooit — Het nieuw groot woordenboek der Nederlandsche taal door Dirk Bomhoff uit 1835 - Eveneens aangeboden door de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren is 'Bomhoff' anders als de reeds genoemde 'Calisch' alleen in gescande vorm beschikbaar dus evenals de oude 'Dikke Van Dale' meer iets voor liefhebbers van de Nederlandse taal en voor mensen die bezig zijn met taalkundig onderzoek: Dirk Bomhoff zelf had het over: "Het nieuw groot woordenboek der Nederlandsche taal, waarin alle gebruikelijke woorden opgenomen, hunne verschillende beteekenissen verklaard en, waar zulks noodig is, met voorbeelden gestaafd zijn. Een onmisbaar handboek voor allen, die de Nederlandsche taal goed verstaan en zuiver schrijven willen; eene vraagbaak, zoo wel, voor den koopman als den regtsgeleerde en den geestelijke, den ambtenaar als den onderwijzer en zijn' kweekeling, bij alle moeijlijkheden in de spelling en het gebruik der woorden". |
| Fokke en Kok |
Gebruik door onze vertalers — eigenlijk nooit — "Vaderlandsch Woordenboek" in niet minder dan 35 delen! Alleen in gescande vorm beschikbaar gemaakt door de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, eveneens voor liefhebbers van de Nederlandse taal en taalkundige onderzoekers. De delen verschenen tussen 1785 en 1796, deel 1 t/m 19 werd uitgegeven door Jacobus Kok, deel 20 t/m 35 door Jacobus Kok samen met Jan Fokke. De onderhavige link verwijst naar deel 1. Als u in de adresbalk van uw browser '01' door een andere getal ('01' t/m '35') vervangt komt u terecht in de vervolgdelen. |
| Weiland I |
Gebruik door onze vertalers — eigenlijk nooit — "Groot Nederduitsch Letterkundig Woordenboek, Eerste Deel, A t/m O" Uitgegeven door drukkerij Van Dieren in Antwerpen gaat dit werk terug op Petrus Weiland (eigenlijk Pieter Weiland, geboren in 1754 in Amsterdam, overleden in 1841 in Rotterdam, die zich zelf in zijn werken altijd P. Weiland noemt) taalkenner en remonstrants predikant, die in 1805 een vroege prescriptive schrijftaalgrammatica van het Nederlands opstelde die - aanbevolen door het Staatsbewind - een bijna wettig gezag had. Hier vindt u het voor letter- en/of taalkundige onderzoekers waardevolle 'Groot Nederduitsch Letterkundig Woordenboek' dat in het midden van de negentiende eeuw in twee delen verscheen, daarnaast ist er het Groot Nederduitsch Taalkundig Woordenboek dat eveneens rond die tijd in elf delen verscheen welke tegenwoordig in gedigitaliseerde vorm voor een deel via de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren en voor een deel door de Bayerische Staatsbibliothek (een wetenschappelijke bibliotheek te München) via Internet worden aangeboden. |
| Weiland II |
Gebruik door onze vertalers — eigenlijk nooit — "Groot Nederduitsch Letterkundig Woordenboek, Tweede Deel O t/m Z" |
| Iate |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Iate staat als afkorting voor Inter-Active Terminology for Europe. Het gaat dus om de multilinguale database waaruit alle vertalers in dienst van de Europese Unie en daarbuiten kunnen putten. Het aanbod bestaat sinds 2004 en is het gemeenschappelijke vervolgproject van Eurodicautom, TIS, en Euterpe, de ex-database van de vertaaldienst van respectievelijk de Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie (Raad van Ministers) en het Europees Parlement. Zeer omvattend en heel handig, vooral omdat er telkens wordt aangegeven op welk deelgebied (bij voorbeeld van het recht) de betreffende termen gebruikt worden. |
| Eurovoc |
Gebruik door onze vertalers — zelden — EuroVoc is een meertalige thesaurus die oorspronkelijk speciaal is opgesteld voor de verwerking van de informatie uit documenten van de EU-instellingen. De EuroVoc-thesaurus is multidisciplinair en breed genoeg opgezet om zowel communautaire als nationale invalshoeken te omvatten, waarbij de nadruk op de parlementaire werkzaamheden ligt. Het woordgebruik van EuroVoc ligt vast, en kan ook buiten de Europese instellingen worden gebruikt, met name door de nationale parlementen. Het doel van de thesaurus is, de diensten voor beheer en verspreiding van informatie een logisch indexeringshulpmiddel te verschaffen, waardoor deze op efficiënte wijze hun documentatiebestanden kunnen beheren, en de gebruikers in staat te stellen, door middel van gericht woordgebruik documentatie op te zoeken. |
| Semamdy |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Semandy is een drietalige (Nederlands/Duits/Frans) terminologiedatabank en strekt ertoe, U de door de Centrale dienst voor Duitse vertaling (Malmédy) in het Duits opgestelde vertalingen van (Belgische) wetboeken, wetten, besluiten en omzendbrieven in één databank ter beschikking te stellen. Het gaat om een eenvoudig intern werkinstrument dat voor het grote publiek toegankelijk gemaakt werd. |
| Glosbe.com |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Naast de voornoemde bron webitext heb je glosbe, van Poolse makkelij. De exploitanten zijn techneuten met een voorkeur voor automatische vertalingen, ook in geval van de lokalisering van de teksten op de betreffende subsites, onder andere de Nederlandse. Dat neemt niet weg dat het hier om de meest handige tool gaat dat toegang biedt tot onder meer een gigantische parallelle corpus Nederland Engels, Engels Nederlands. Voor zover wij kunnen zien, tegenwoordig de enige die op internet beschikbaar is. |
| Interglot |
Gebruik door onze vertalers — zelden — Interglot is een onafhankelijk online vertaal woordenboek, ontstaan in Nederland. De oorsprong van het product en de daarbij horende database vindt zich in CD-ROM producten uitgegeven in de jaren 90. Deze database werd gebruikt en zo is het gratis online woordenboek 'Interglot' ontstaan. Het woord 'glot' vindt zijn oorsprong in het Grieks waar het 'tong', 'taal' of 'spraak' betekent. Een bekend woord in verscheidene talen is polyglot, iemand die veel (poly) talen spreekt. Aangezien het internet adres polyglot al bezet was, werd gekozen voor Interglot, een samentrekking van Inter(net) en (poly)glot. Verrassend genoeg bleek het concept behoorlijk aan te slaan, zodat Interglot een van de grootste vertaalsites van Nederland werd. |
| Proz.com |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Professionele freelance vertalers kunnen hier een profiel aanmaken en zijn via deze site eenvoudig te benaderen voor opdrachtgeversBegin 2015 waren er bijna 750.000 geregistreerde leden. De site is inmiddels gelokaliseerd in ca. 45 talen en er wordt aan gewerkt om dit aantal verder te verhogen. Daarnaast is er speciaal voor de geregistreerde vertalers de mogelijkheid om elkaar vertaalvragen te stellen. In het verlengde hiervan is er een vrij bewerkbaar glossarium met gegeven vertalingen dat voortdurend wordt aangevuld en inmiddels enkele miljoenen termen bevat. Zelf ben ik Michael Eulenhaupt er sind 2001 vergegenwoordigd als jurist-vertaler - judidisch vertaler - specialist voor juridische vertalingen Duits - Engels - Nederlands. |
| Neon Korpus |
Gebruik door onze vertalers — af en toe — Parallel corpus Nederlands-Duits van het Europees Parlement, door de faculteit der Neerlandistiek aan de Vrije Universiteit Berlijn voor een breed publiek beschikbaar gemaakt. Omdat de hier voorafgaand genoemde bron Glosbe.com u in staat stelt om niet alleen paralelle corpora van het Europees Parlement te doorzoeken maar ook die van Raad en Commissie, zouden we evengoed willen adviseren om die bron te raadplegen voor het zoeken in parallelle corpora Nederlands Duits en vice versa, Nederlands Engels en vice versa, Nederlands Frans en vice versa, Nederlands Spaans en vice versa, enzovoort (onder selectie van de betreffende bron- en doeltaal). |
| Uitmuntend |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Handig woordenboek Nederlands - Duits/Duits - Nederlands, met omvangrijke tekstcorpus, dat wil zeggen praktijkvoorbeelden. |
| Lingua- tools |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Er is nog een ander parallel corpus Duits Nederlands, Nederlands Duits die aanbeveling verdient omdat het daarbij gaat om een contextwoordenboek - althans volgens de beschrijving van de exploitant. Per taalcombinatie zitten dus tussen één en zes miljoen voorbeeldzinnen in het geheugen, waaruit dan kan worden afgeleid hoe woorden en zegswijzen gebruikt worden. Er kan een woord, een collocatie, een idioom, een willekeurige uitdrukking, een zinsnede of een complete zin worden ingegeven om de betreffende vertaling te vinden. |
| Lycaeus recht |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Juridisch woordenboek voor Nederland - Onder der (Nederlandse) hoofdredactie van mr. F.J. Van Eeckhoutte. |
| Lycaeus recht |
Gebruik door onze vertalers — vaak — Juridisch woordenboek voor België - Onder der (Belgische) hoofdredactie van dr. K. Hendrickx. |
| DFB_online |
Gebruik door onze vertalers — vaak — De Financiële Begrippenlijst is het meest uitgebreide, Nederlandstalige financieel-economische lexicon. Een online financieel woordenboek met 14.778 begrippen op het gebied van financiële en economische termen die worden gebruikt in de wereld van de macroeconomie, bedrijfseconomie, geld, financiële markten, beurs en beleggen, belastingen, verzekeringen, hypotheken etc. Er zijn dus meer dan 14.000 termen en afkortingen, duidelijke definities en uitleg, onderling verbonden door ruim 140.000 verwijzingen. Het aanbod is gratis toegankelijk, volledig onafhankelijk en niet geliëerd aan enige financiële dienstverlener. |
